Page 17 - Krok w przedsiębiorczość - podręcznik do podstaw przedsiębiorczości

Podsumowanie

Gospodarka rynkowa to system ekonomiczny, instytucje konsumenckie, np. Rzecznika
w którym decyzje dotyczące produkcji i kon- Finansowego i Rzecznika Praw Pacjenta.
sumpcji są podejmowane przez producentów Reklamacja to zawiadomienie przez kupu-
i konsumentów na podstawie działania mecha- jącego producenta lub sprzedawcy o wystą-
nizmu rynkowego. pieniu wady towaru albo o nieprawidłowym
Do podmiotów gospodarki rynkowej za- wykonaniu usługi.
licza się: gospodarstwa domowe, przed- Gwarancja to dobrowolna odpowiedzialność
siębiorstwa, państwo z jego instytucjami, producenta lub sprzedawcy za wady fizyczne
a także instytucje samorządowe i podmioty towaru, polegająca na naprawie lub wymianie
ekonomii społecznej (m.in. stowarzyszenia, danej rzeczy, jeśli jej wady ujawnią się w okre-
fundacje). ślonym terminie.
Rynek to ogół transakcji kupna i sprzedaży Polityka gospodarcza obejmuje całokształt
oraz warunków, w których one przebiegają.
działań państwa, których celem jest wpływanie
Ze względu na przedmiot wymiany wyróżnia się: na gospodarkę. Można ją podzielić na politykę
rynek dóbr i usług konsumpcyjnych, rynek makroekonomiczną i politykę mikroekono-
czynników produkcji oraz rynek finansowy. miczną.
Główne modele struktur rynkowych to: mono- nterwencjonizm państwowy polega na po-
I
pol, oligopol, konkurencja monopolistyczna dejmowaniu przez państwo działań mających
oraz konkurencja doskonała. na celu zmianę niekorzystnych z punktu widze-
Miarą popytu jest wielkość popytu, czyli ilość nia państwa procesów gospodarczych, takich
towarów i usług, którą klienci są gotowi zaku- jak występowanie monopoli.
pić przy określonym poziomie ceny w danym Przeciwdziałanie zjawiskom kryzysowym
miejscu. w gospodarce polega głównie na podejmo-
waniu przez państwo prób ożywienia koniunk-
Miarą podaży jest wielkość podaży, czyli
ilość towarów lub usług oferowanych na sprze- tury, m.in. dzięki obniżeniu podatków.
daż przy określonym poziomie ceny w danym Utrzymywanie się przez dłuższy czas wzrostu
miejscu i czasie. gospodarczego prowadzi do rozwoju go-
Cena to wartość rynkowa towaru lub usługi spodarczego, który oprócz zmian ilościowych
wyrażona w pieniądzach. obejmuje także zmiany jakościowe dokonujące
się w gospodarce.
Punkt równowagi rynkowej wyznacza cenę
równowagi rynkowej, przy której wielkość Najpopularniejszym miernikiem wzrostu go-
popytu na dany produkt jest taka, że równo- spodarczego jest produkt krajowy brutto
waży wielkość jego podaży. (PKB), natomiast najpopularniejszymi mier-
nikami rozwoju gospodarczego są PKB per
Konsument to osoba, która nabywa od przed- capita oraz PKB per capita według parytetu
siębiorcy towary lub usługi w celach niezwią- siły nabywczej.
zanych ze swoją działalnością gospodarczą
lub zawodową. Cykl koniunkturalny to okresowe wahania
podstawowych mierników gospodarczych
Na mocy prawa konsumentów w Polsce chro- (produkcji, zatrudnienia i cen) od głównego,
nią m.in. Urząd Ochrony Konkurencji i Kon- długookresowego trendu.
sumentów (UOKiK) oraz Inspekcja Handlo-
wa (IH). Ochroną konsumentów zajmują się Budżet państwa jest planem zawierającym
także miejscy lub powiatowi rzecznicy kon- roczne zestawienie dochodów i wydatków
sumentów oraz instytucje pozarządowe, np. państwa.
Federacja Konsumentów. Ponadto dla rynków Podstawowym źródłem dochodów budżeto-
o szczególnej specyfice ustanowiono odrębne wych w Polsce są podatki.

53